COMPTE-RENDUT
DE L’ENCONTRE DEL DIVENDRES 23 D’OCTOBRE A MATINHON (París)
Encontre amb lo Sénher Benoît Delaunay, conselhièr al prèp del Primièr Ministre per l’educacion, l’ensenhament superior la joinessa e los espòrts.
Èran presents:
– Delfina Castaing, professora al collègi de Samatan, CREO
– Florant Mercadièr, professor al licèu Sant Sarnin de Tolosa
– Gilabèrt Mercadièr, convidat pel CREO
– Emmanuèl Isopet, professor al Collègi de Negrapelissa, president del CREO
La reünion prevista a 16h30 comença a 16h15.
En introduccion mercejam lo Conselhièr, presentam lo CREO e transmetèm lo dorsièr pausat per la FELCO al moment de son audiéncia a la DGESCO amb la FLAREP a la debuta del mes. Demandam de quant de temps dispausam. Lo Sénher Delaunay anóncia que prendrà lo temps que cal. Escota mai que mai, ambe presa de nòta manuala.
1. Punt sus la situacion de l’ensenhament de l’occitan
Es un desastre en licèu, mitat mens d’escolans en terminala, mas abans aquò i a un contèxte preocupant : tampadura brutala de las possibilitats d’ensenhament dubèrtas amb la lei Deixonne, la Constitucion e lo còdi de l’educacion. Inquietud amb lo « Plan Langue ». Se denóncia las inegalitats creissentas entre LVR e LCA. La refòrma vòl salvar l’ensenhament de las LCA per un estatut derogatòri, es plan mas o deu far tanben per las lengas regionalas, patrimòni reconegut per la Constitucion.
Lo Sénher Delaunay, que per sas ancianas foncions de Rector de l’acadèmia de Tolosa coneis plan las questions qu’evocam, remembra que s’engatgèt dins l’encastre del CAEOC sus la possibilitat LVB occitan.
Se parla puèi de las inegalitats entre las lengas regionalas (recrutament desequilibrat, finançament dels oficis publics).
A prepaus de l’OPLO, Sénher Delaunay tòrna dire çò que faguèt a Tolosa, que trabalhèt a augmentar los mejans, çò que confirmam totes en dire qu’es pas pro, en tot comparar ambe los autres oficis.
Tornam sul problèma del « plan langue » (« oser dire le nouveau monde »), que fa la promocion del bilingüisme anglés, menaçant las lengas regionalas.
Enfin, detalham las situacions completament disparièras entre las acadèmias occitanas.
Lo Conselhièr pensa qu’efectivament las inegalitats de recrutament entre las lengas regionalas son benlèu ligadas a l’espandi bèl que representa lo territòri occitan.
2. Lo problèma urgent de la reforma del licèu e del bac
La situacion es desastrosa amb la desvalorizacion e la supression de possibilitats de valorizar l’occitan. L’impossibilitat de se presentar en candidat libre, la demesida del nombre d’establiments e la casuda dels efectius. Quines arguments per que los collegians seguiscan al licèu ? Sentiment pregond d’injustícia, de desvalorizacion de l’ensenhament de l’occitan, de la part dels escolans e un grand malaise dels ensenhaires.
Sénher Delaunay ditz que : « « au sujet de la réforme du latin, le (premier?)ministre a bien en tête la préoccupation concernant la réforme du lycée. Par rapport au latin, c’est un élément auquel le Ministre de l’éducation est extrêmement attaché et qu’il a en effet un sort différent. C’est un élément de politique ministérielle très porté, vous comprenez que je ne peux pas en dire plus. Il faut pouvoir mettre à l’ordre du jour de la commission du suivi de la réforme du lycée la question des langues régionales. Il faut regarder objectivement les chiffres dans le sillage de ce qu’a dit le Ministre. Il est pragmatique, il observera et cherchera à trouver un levier. Depuis le début, le Ministre dit que la réforme doit pouvoir être corrigée au vu des remontées de terrain. De la même manière que les EDS ont été installés, d’autres adaptions sont possibles. C’est un enjeu national et rectoral ».
A demandat ont n’èra la signatura de la convencion Estat-Region. Se diguèt sensible a las dificultats dels ensenhaires e dels escolans, « dont il faut prendre soin« . Se montrèt tocat per l’exasperacion e lo patiment de las còlas pedagogicas.
Avèm parlat, amb de citacions de responsas, del mesprètz e desdenh amb loqual los servicis del ministèri de l’Educacion nacionala tractan la question a travers las responsas que son fachas a las associacions e als elegits.
Enfin avèm presentat las consequéncias dramaticas a venir : dificultats de recrutament dins las universitats e los INSPE, conjugat al feble nombre de pòstes prepausats al concors, que menarà rapidament a una demesida dels efectius d’escolans per manca d’ofèrta.
3. Pr’aquò, i a un interès, d’espèrs e de solucions
Avèm représ l’interès cultural, los benfaches del bilingüisme (avèm ofèrt lo libre de Dalgalian « Présent et avenir des langues, une question de civilisation »), lo sosten massís de la populacion (enquista de l’OPLO) e dels elegits de totes nivèls e de totes partits. Avèm evocat mai d’un còp las declaracions e las orientacions anonciadas pel candidat puèi President Macron que lo Primièr Ministre deu botar en aplicacion.
Lo Grand Débat a fach aparéisser las questions de las lengas regionalas, una mission interministeriala sus la politica de valorizacion de la lenga occitana a remés son rapòrt a la prima, mas es totjorn pas publicat. Demandam que siá fach rapidament per s’i poder apevar.
Per clavar parlam de « oser dire le nouveau monde, en occitan » es a dire de son utilitat pel desvolopament cultural mas tanben personal e economic, illustrat per Tarn Coeur d’Occitanie e lo desvolopament escocés amb lo gaelic.
En conclusion demandam al Sénher Delaunay de far passar al Primièr Ministre nòstras demandas d’intervencion per :
I. la publicacion del rapòrt de la mission interministeriala sus la politica de valorizacion de la lenga occitana
II. un amendament rapide de la reforma del licèu
III. la definicion e l’afirmacion dins los faches, d’una politica en favor de l’ensenhament de la lenga e de la cultura occitana dins totas las acadèmias concernidas. Aquesta politica implica un estatut que ne faga « un mai » fòra concurréncia e l’atribucion de mejans suplementaris especifics.
La reunion s’acaba a 17h45.
