Veire l’article en linha (e los comentaris) a l’adreiça : http://opinion.jornalet.com/felco/blog/916/anem-oc-i-anam-o-pas
1. La FELCO e las autras associacions culturalas occitanistas
I a l’ensenhament public, segur. Mas en delai i a tanben l’ensems de la cultura d’òc, e de las autras lengas de França que demandan que se li done lor plaça dins l’espaci public, que siá dins l’escola o dins d’autres domenis. Aquí fa mestier una convergéncia entre las associacions e las entitats que, caduna dins sa region e dins son sector d’activitat, pòrtan aquela demanda.
Es pas lo primièr còp que pausam la question, per començar dins l’encastre de la coordinacion entre associacions occitanas qu’autretemps se sonava “Anem Òc”. Dins “Anem Òc” la FELCO s’èrem jonches a d’autras associacions culturalas – l’IEO, Calandreta, Òc Bi, lo Felibritge – per organizar ensems las manifestacions de 2005, 2007 e 2009. Nòstres pauc mejans umans e financièrs nos avián cogits, coma o avèm dich mai d’un còp, a renonciar a nos engatjar directament dins lo pretzfach costós de l’organizacion de la manifestacion de 2012; mas via lo CREO Miegjorn-Pireneus aviam seguit l’afar, e avèm mobilizat tre la debuta de 2012 los ensenhaires del public qu’èran presents nombroses a Tolosa lo jorn dich.
Despuèi, se pausa la question de saber cossí far tornar dintrar dins lo jòc lo Felibritge e la FELCO.
Costat Felibritge, es positiu lo fach qu’en Provença, fàcia a un president de region sensible a l’influéncia d’un lobby ultra-provençalista violentament ostile a l’occitanisme, i aga agut d’accions comunas: un grand collòqui a Marselha a l’automne, e la mesa en plaça d’un forum d’òc. Tot aquò deu permetre d’avançar.
De son costat la FELCO es lesta de s’engatjar.
D’aitant mai que la necessitat d’una accion comuna se fai sentir mai que mai.
2. Quinas accions menar?
Lo contèxte general o impausa, a l’encòp del fach de las avançadas recentas dins la presa en compte al nivèl nacional de las lengas de França – la lèi per l’orientacion de l’escola, dicha Lei Peillon per exemple – e del fach de la dificultat de concretizar sul terren aquelas avançadas. Sens parlar de la question de la ratificacion de la Carta europenca, aquesida a l’Assemblada Nacionala, mas que sabèm pas encara quora serà discutida al Senat, a un moment ont se pòt endevinar qu’a l’automne, la majoritat risca de cambiar. I a doncas urgéncia a mantenir la pression, e a ramentar a l’Estat coma a las collectivitats localas e a l’opinion l’existéncia de nòstras revendicacions.
2.1- lo 8 de novembre, una accion abandonada… a la chut-chut
A un moment l’IEO nos parlèt de l’idèia d’una manifestacion comuna lo meteis jorn entre totas las lengas de França, de Bretanha al País Basc e d’Alsàcia a Occitània. Un jorn precís èra estat evocat, lo 8 de novembre.
Sembla ben ara, emai non siá dich publicament, çò qu’es pasmens un problèma, que i aurà pas de manifestacion aquel jorn, quand foguèsse que per çò que, en defòra de tot periòde electoral, son impacte seriá estat redusit. Lo fach que, pas pro d’aquò, èra lo jorn ont se prevesiá lo referendum catalan sus l’independéncia catalana garantissiá que riscava de passar encara mai inapercebut.
2.2- Una accion al mes de març 2015?
A l’ora ont sèm, se parla, pareis, mas pas degun, aquí tanben, o a dich clarament, d’una manifestacion al mes de mars, avans doncas las eleccions regionalas venentas. Mas pas res es fixat. E demòran de questions de reglar:
2.2.1- De questions d’organizacion e de règlas del jòc
Per la FELCO, l’organizacion de l’accion se deu far entre associacions egalas en drech.
Sèm pas pus al temps ont l’occitanisme èra un blòc, que totas sas compausantas cabián dins una organizacion soleta, l’IEO de las grandas annadas, fins a las annadas 70, e en oposicion ferotja al Felibritge.
Sèm ara a un moment ont la movéncia occitanista s’es diversificada dins sas incarnacions associativas, e ont, parallèlament, las relacions amb lo Felibritge se son apasimadas. La règla deu doncas èstre e la coabitacion tranquila, cadun servant son autonomia e sos objectius pròpris, e la convergéncia dins la clartat sus d’accions comunas quand fa mestièr.
Mas s’atròba qu’una de las assocacions partenàrias a volgut subordonar la represa de l’activitat comuna a la signatura d’una pacha formulada per ela, en sos pròpres termes, e qu’èra de préner o de daissar. La FELCO consideram qu’una pacha aital es estada adoptada tre 2005 entre las associacions fondatritz, e acceptada puèi per lo Felibritge: es la plata-fòrma “Anem, Òc”, estructurada a l’entorn de revendicacions comunas e realistas. Nos sembla qu’aquò basta, e que las associacions partenàrias an pas de se sotmetre a quente prealable que siá, per parlar pas d’ultimatum.
2.2.2- La question de l’estrategia de menar
En delai de la question de las modalitats de foncionament de la coordinacion, quente que siá lo nom que li se donarà se d’unes decidan unilateralament que l’intitolat “Anem, Òc” es pas pus de sason, i a una question autrament importanta, la de l’estrategia de menar.
La FELCO avèm sempre dich que la coordinacion se podiá pas acontentar d’una foncion d’organizatritz de manifestacions, e que li caliá tanben assegurar una velha sus l’evolum de la politica linguistica en França, çò qu’implica un trabalh de reflexion politica e de mesa en forma de proposicions practicas. D’autres consideran que l’organizacion de manifestacions es premièra… I a doncas sus la taula, ara, aquela idèia d’una accion religada a d’accions semblantas amb las autras lengas. Maldespiech las divergéncias sul ponch precedent, la discutida entre associacions faguèt aparéisser un accòrdi sus la necessitat de pas mancar aquel rendetz-vos.
Mas i a de ponches de vista diferents sus las modalitats qu’aquela accion poiriá préner. Per l’essencial doas vias son prepausadas:
2.2.2.1- Una manifestacion unenca.
Coma las quatre premièras, es reclamada per d’unes militants que i veson l’escasença de se rescontrar e de mostrar de fòrças unidas de cap a l’Estat. Es la posicion defenduda per l’IEO e Calandreta. Mas organizar una manifestacion aital es un gròs trabalh que la màger part del mond imaginan pas.
Per contra, nautres
— constatam l’usura de las còlas qu’an portada l’organizacion de las manifestacions, qu’aqueles que se regaudisson d’un jorn de fèsta revindicatritz son nombroses, mas pas forçadament lèstes a assegurar las tascas mutiplas, de l’organizacion del parcatge a aquela del servici d’òrdre.
— constatam tanben que las caissas dels uns e dels autres son pas gaire plenas.
— E tanben que la causida de la vila susceptibla d’aculhir la manif risca d’èsser, un còp de mai, sorga de garrolhas…
2.2.2.2- D’accions coordonadas sus diverses ponches del territòri
Los constats precedent menèron la FELCO e OcBi a sotalinhar lo fach qu’a la prima de 2015 se tracha pas d’eleccions nacionalas mas regionalas (daissam de caire lo fach qu’ara sabèm que dins lo cas d’unas regions, seràn benlèu las darrièras avans lor fusion amb una autra…). Partent d’aquí, una manifestacion unenca risca d’aver d’efiech pas que dins la region ont se tendrà: çò qu’es possible per de regions coma Bretanha o Alsàcia mas pas brica per l’espaci occitan, ont se tracha de sièis regions e mai uèch en comptant Ròse-Aups e la Talvera parisenca. D’aquí l’idèia d’accions coordonadas sus diverses ponches del territòri, del nòrd al sud e de l’est a l’oest, lo meteis jorn, que serián pas forçadament de passa-carrièras, mas que poirián préner d’autras formas, centradas sus la mesa en valor de la cultura d’òc: flash-mobs, espectacles de carrièra, cant en comun, lecture o recitacion de tèxtes del patrimòni d’òc… Tot aquò apielat sus la creativitat e l’engatjament dels grops locals e virat de cap a la societat de l’endrech, sos elegits, sa premsa, tot en s’adreiçar a l’Estat per lo biais d’una comunicacion coordonada.
3. Tres imperatius per capitar
Dins los dos cases, e qué que siá la solucion causida, tres imperatius absoluts:
— associar lo Felibritge a la reflexion, ni pel fach qu’en 2014 sa prioritat es estada e es encara la gestion del centenari de Mistral, que l’occupa plan.
— aver en plaça una còla o de còlas d’organizacion solidas, car d’operacions aital se montan pas en tres setmanas e demandan un gròs trabalh en amont. Çò qu’implica la mobilizacion dels grops locals, en saber qu’al total lor cal se coordonar a l’escala d’una region.
— una atencion particulara portada a la mediatizacion: contacte amb los medias, regionals e nacionals, pro a l’avança. Contacte tanben, e implicacion, dels elegits locals e nacionals en posicion de relaiar lo messatge.
4. Una urgéncia democratica: consultar los militants occitanistas
Es la rason del debat qu’aviam lançat aicí meteis en decembre, e qu’aviá permés l’expression de posicions multiplas e argumentadas. Aviam prepausat en genièr de consultar largament lo moviment occitanista, çò que s’es pas fach, nos demandam perqué…
Insistissèm pasmens, la FELCO, sus la necessitat d’aquel debat. Nos sembla essencial de prene los militants occitanistas al seriós, de los associar a la causida dels mòdes d’accion, a lor organizacion a lor mediatizacion, de lor dire, clarament, los atenduts e las dificultats (materialas, financièras) de tala o tala causida.
E mai per l’eficacitat de l’accion, sentissèm, la FELCO, lo besonh imperatiu d’alargar la còla dels 5 pelucres que se pegan, dempuèi 2005, lo trabalh de reflexion en amont de cada manif e lo trabalh material de montatge d’aquestas.
Lo temps passa. Qué que siá la solucion adoptada, es ara que caldriá començar a organizar las causas. Far pas res seriá suicidari. Car podèm pas estre segurs que lo govèrn novèl, que sa fragilitat coma l’estat d’esperit de sos membres es conegut de totes, anarà mai luenh dins la via dobèrta per l’adopcion de la lei d’orientacion per l’escòla e de la lei constitucionala permetent la ratificacion de la Carta europenca de las lengas. Mas se fasèm quicòm, tant val o far d’un biais eficaç.
Avèm fach nòstras proposicions, avèm presas nòstras responsabilitats. A nòstres partenaris de veire, ara.
